Diş sağlığı, genel vücut sağlığımızın ayrılmaz bir parçasıdır. Diş taşı ve tartar oluşumu, zamanla dişlerin estetik görünümünü bozmakla kalmaz, aynı zamanda diş eti hastalıklarına da yol açabilir. Bu makalede, diş taşı ve tartarın nasıl oluştuğunu, nasıl önlenebileceğini ve profesyonel temizleme yöntemlerini detaylı şekilde ele alacağız.

Diş Taşı ve Tartar Nedir?

Diş taşı (tartar), tükürük, bakteri ve yiyecek artıklarının birleşerek sertleşmesi sonucu diş yüzeyinde oluşan sert mineral birikintisidir. Plak olarak bilinen yumuşak bakteri tabakası zamanla sertleşerek tartara dönüşür. Tartar, dişlerin yüzeyinde sarı veya kahverengi lekeler halinde kendini gösterir ve diş fırçalama ile temizlenemez.

Diş Taşı ve Tartarın Nedenleri

Diş taşı oluşumunun en yaygın nedenleri şunlardır:

• Yetersiz Ağız Hijyeni: Düzenli olarak diş fırçalanmaz ve diş ipi kullanılmazsa, bakteri plakları birikerek zamanla sertleşir.
• Sigara ve Tütün Ürünleri: Tütün ürünleri, diş taşı oluşumunu hızlandırarak dişlerde sararma ve plak birikimine neden olur.
• Yanlış Beslenme: Şekerli ve asitli yiyeceklerin sık tüketilmesi, bakterilerin hızla çoğalmasına neden olur.
• Yetersiz Su Tüketimi: Tükürük, doğal olarak dişleri temizler. Yeterli su tüketilmezse, plak oluşumu hızlanır.
• Diş Yapısı: Bazı bireylerde genetik olarak diş taşı oluşumuna yatkınlık olabilir.

Diş Taşı ve Tartarın Zararları

Diş taşı ve tartar birikimi, sadece estetik bir sorun değildir. Aynı zamanda ciddi diş ve diş eti problemlerine yol açabilir:

• Diş Eti Hastalıkları: Diş eti iltihaplanmasına (gingivit) ve ileri safhada diş eti çekilmesine neden olabilir.
• Ağız Kokusu: Ağızda biriken bakteriler nedeniyle kötü nefes oluşabilir.
• Diş Çürükleri: Diş taşı, diş minesine zarar vererek çürüklerin oluşumunu hızlandırabilir.
• Diş Kaybı: Tedavi edilmeyen diş eti hastalıkları, zamanla dişlerin gevşemesine ve kaybına yol açabilir.

Diş Taşı ve Tartar Nasıl Temizlenir?

Diş taşı ve tartarın temizlenmesi için profesyonel diş hekimi müdahalesi gereklidir. En yaygın yöntemler şunlardır:

1. Profesyonel Diş Temizliği (Detertraj)

Diş hekimleri, özel ultrasonik cihazlar ve el aletleri kullanarak tartarı diş yüzeyinden temizler. Bu işlem genellikle ağrısızdır ve diş sağlığı için oldukça faydalıdır.

2. Polisaj (Parlatma İşlemi)

Diş temizliği sonrası dişlerin yüzeyi özel macunlarla parlatılarak yeni plak oluşumu geciktirilir.

3. Lazerle Tartar Temizliği

Lazer teknolojisi ile tartar temizliği daha hassas ve etkili bir şekilde gerçekleştirilebilir. Bu yöntem diş eti hassasiyeti olan hastalar için tercih edilebilir.

Diş Taşı ve Tartar Oluşumu Nasıl Önlenir?

Diş taşı oluşumunu engellemek için şu önlemler alınmalıdır:

• Günde İki Kez Dişlerinizi Fırçalayın: Florürlü diş macunu kullanarak dişlerinizi düzenli olarak fırçalayın.
• Diş İpi Kullanımı: Diş fırçasının ulaşamadığı bölgelerde biriken plakları temizlemek için diş ipi kullanın.
• Sağlıklı Beslenin: Şekerli ve asitli gıdaları sınırlayın, lifli gıdalar tüketerek ağız sağlığınızı destekleyin.
• Bol Su İçin: Su içmek tükürük üretimini artırarak dişlerin doğal temizlenmesini sağlar.
• Sigara ve Tütün Ürünlerinden Kaçının: Tütün ürünleri diş taşı oluşumunu hızlandırır.
• Düzenli Diş Hekimi Kontrollerine Gidin: Diş hekiminize yılda en az iki kez giderek profesyonel temizlik yaptırın.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Diş taşı neden oluşur?
   Diş taşı, plak birikiminin zamanla sertleşmesi sonucu oluşur.
2. Diş taşı evde temizlenebilir mi?
   Hayır, diş taşı ancak profesyonel diş temizliği ile tamamen temizlenebilir.
3. Diş taşları diş çürüğüne neden olur mu?
   Evet, diş taşı birikimi çürük oluşumunu hızlandırabilir.
4. Diş taşı temizliği ağrılı mıdır?
   Genellikle ağrısızdır, ancak hassas dişlerde hafif bir rahatsızlık hissedilebilir.
5. Diş taşı temizliği ne kadar sürede bir yapılmalıdır?
   Genellikle 6 ayda bir diş taşı temizliği önerilir.
6. Tartar oluşumunu en iyi engelleyen diş macunu hangisidir?
   Florür içeren diş macunları tartar oluşumunu azaltmaya yardımcı olur.
7. Diş taşı temizliği diş minesine zarar verir mi?
   Hayır, profesyonel diş taşı temizliği diş minesine zarar vermez.
8. Diş taşlarının renk değiştirmesi ne anlama gelir?
   Koyu renkli diş taşları, uzun süre temizlenmemiş tartar birikimini gösterir.
9. Diş taşı kötü ağız kokusuna neden olur mu?
   Evet, tartar bakterileri ağız kokusuna sebep olabilir.
10. Diş taşı olan dişlere implant yapılabilir mi?
    Önce diş taşı temizlenmeli, ardından implant tedavisi değerlendirilmelidir.